Bài toán giữa Defi và ngân hàng truyền thống

Từ trước đến nay, khi nhắc đến tài chính, thì mọi người đều sẽ nghĩ ngay đến các ngân hàng. Nơi đây sẽ giúp mọi người thực hiện các giao dịch tiền tệ và đồng thời cung cấp những dịch vụ thực tế nhất đến người dùng. Tuy vậy, hiện tượng các ngân hàng phá sản trong những khoảng thời gian gần đây cũng đang làm xôn xao và hoang mang cho người dùng. Đã đến lúc người dùng có thêm một quyền lựa chọn những thứ tối ưu hơn để phục vụ cho lợi ích cá nhân của mình, đó chính là tài chính phi tập trung Defi

Các ngân hàng truyền thống

Hẳn là không còn quá xa lạ với người dùng khi nhắc đến cụm từ ngân hàng. Chúng được mệnh danh là những gã khổng lồ của ngành tài chính, nơi đây, người dùng được tạo điều kiện thuận lợi cho việc thanh toán, gửi  tiền cũng như cung cấp hạn mức tín dụng cho các cá nhân, doanh nghiệp và tổ chức khác nhau và thậm chí là cả chính phủ. Trên thực tế, vốn hóa thị trường của 10 ngân hàng lớn nhất thế giới được định giá tầm 2 nghìn tỷ USD, một con số rất lớn đối với tổng thể ngành tài chính.

Ngân hàng hiện là bộ phận quan trọng của bộ máy tài chính, cho phép tiền được lưu thông trên khắp thế giới thông qua các dịch vụ chuyển tiền giá trị (gửi, rút, chuyển), cung cấp và mở rộng hạn mức tín dụng (cho vay). Tuy nhiên, các ngân hàng được quản lý và chi phối bởi một tổ chức hay một nhóm người, bị chi phối bởi các chính sách nên dễ xảy ra rủi ro liên quan đến quản lý kém cũng như vấn đề tham nhũng.

Điển hình cho những rủi ro của các ngân hàng là cuộc khủng hoảng tài chính năm 2000. Lúc đó, các chính phủ đã phải thực hiện hàng loạt gói cứu trợ lớn cho các ngân hàng. Sự kiện này đã phơi bày rõ nét những thiếu sót của hệ thống tài chính truyền thống và nhấn mạnh hơn sự cải tiến và tối ưu hơn cho nó.

Nhận thấy những rủi ro và bất tiện trong việc quản lý tập trung của các ngân hàng. Các nhà phát triển đã nhờ vào sự phát triển của Internet cũng như công nghệ blockchain để đưa vào ứng dụng một mô hình mới được gọi là DeFi (Tài chính phi tập trung) mà vẫn giữ được ba phân đoạn chính của hệ thống ngân hàng là: Hệ thống thanh toán và thông quan (chuyển tiền), Khả năng tiếp cận, Tập trung và minh bạch.

Cách thanh toán và thông quan của Defi và ngân hàng truyền thống

Mặc dù các ngân hàng truyền thống đã cung cấp dịch vụ chuyển tiền quốc tế nhưng sự thật thì những người chuyển tiền hay các doanh nghiệp phải chờ một khoảng thời gian khá lâu và một số thủ tục khá phức tạp yêu cầu người dùng đó phải có mặt trực tiếp để xác thực giao dịch với nhân viên ngân hàng. Bên cạnh đó, vấn đề về các loại phí liên quan cũng như các vấn đề về bảo mật thông tin khách hàng cùng các tài liệu, hay tuân thủ luật chống rửa tiền và tất cả những gì liên quan đến người dùng sẽ được nắm giữ bởi ngân hàng.

Còn đối với tài chính phi tập trung DeFi, nhờ sử dụng đồng tiền điện tử mà nó cho phép người dùng bỏ qua bước trung gian (là ngân hàng trong thực tế), những người sẽ chiếm phần lợi nhuận từ các giao dịch của người dùng. DeFi có tốc độ xử lý giao dịch nhanh hơn, người dùng không cần tốn thời gian để đến gặp nhân viên và xác minh giao dịch của mình, tất cả bây giờ đều có thể được thực hiện trên chiếc điện thoại thông minh của họ mọi lúc, mọi nơi. Bên cạnh đó, DeFi còn cung cấp một mức phí giao dịch khá hời cho người dùng.

Khả năng tiếp cận của ngân hàng truyền thống và Defi

Số lượng người sử dụng các dịch vụ tài chính từ các ngân hàng như mở tài khoản tiết kiệm, vay vốn hay đầu tư đang thực sự rất lớn. Dầu vậy, cũng có những khách hàng không có khả năng tiếp cận với chúng ngay dù là để mở một tài khoản tiết kiệm hay sử dụng những dịch vụ cơ bản nhất.

Ngân hàng Thế giới đã đưa ra số liệu ước tính về số lượng người không sở hữu tài khoản tại một tổ chức tài chính nào, con số này lên đến 1,7 tỷ người. Những người trong số họ chủ yếu thuộc các quốc gia đang phát triển. Họ có thể là các gia đình nghèo hay có những lý do về địa lý cũng như các tài sản thế chấp để thực hiện giao dịch tại các ngân hàng địa phương.

Tuy vậy, Ngân hàng thế giới còn đưa ra thêm một số liệu khác khá thú vị là ⅔ trong số những người đó có thiết bị di động được kết nối Internet. Điều này có nghĩa là DeFi sẽ có tiềm năng đối với việc tiếp cận những người dùng này. Với những ưu điểm giữ được các tính năng cơ bản của một ngân hàng truyền thống, đồng thời hỗ trợ nhiều hơn cho lợi ích người dùng, DeFi hẳn sẽ là một mảng tài chính mới được nhiều người đón nhận.

DeFi đại diện cho một phong trào tìm phương thế thúc đẩy các sản phẩm tài chính không biên giới, không kiểm duyệt, bảo mật và dễ tiếp cận. Các giao thức trong DeFi hướng đến một sân chơi công bằng, văn minh và không phân biệt đối xử với bất kỳ ai.

Tập trung và minh bạch của Defi và ngân hàng truyền thống

Không thể phủ nhận rằng các tổ chức tài chính truyền thống được quản lý, tuân thủ luật pháp và quy định của chính phủ như ngân hàng là một trong những nơi an toàn nhất để gửi tiền, nhưng nó không phải là tuyệt đối và không có sai sót. Riêng tại Hoa Kỳ, chỉ trong năm 2008, hơn 500 trường hợp phá sản của ngân hàng đã được ghi nhận. 

Việc tập trung quyền lực cũng như tiền bạc vào các ngân hàng dần trở nên nguy hiểm khi nó liên quan đến tính minh bạch. Không có cách nào để các nhà đầu tư thông thường có thể biết đầy đủ những gì các tổ chức tài chính làm, hay số tiền mình đã đầu tư sẽ được làm gì cũng như làm thế nào khi các ngân hàng vỡ nợ.

Nhưng với DeFi,  tất cả các giao thức của nó đều được xây dựng trên các blockchain công khai, và hầu hết đều có nguồn mở nhằm mục đích kiểm toán và minh bạch. DeFi sẽ tổ chức quản lý phi tập trung để đảm bảo cho người dùng biết điều gì đang xảy ra trên đó và sẽ không một ai có thể tự mình đưa ra quyết định gây hại cho toàn bộ hệ thống.

Các giao thức DeFi được viết dưới dạng các dòng mã, người dùng không thể gian lận các mã này bởi nó được xử lý một cách ngang hàng và không thiên vị. Các mã chạy một cách chính xác như được lập trình, nếu có bất kỳ sai sót nào xảy ra, người dùng có thể nhanh chóng biết được một cách rõ ràng qua việc giám sát. Sức mạnh lớn nhất mà DeFi đem lại đó là có thể cắt bỏ các bên trung gian cũng như hoạt động mà không bị kiểm duyệt bởi bất cứ cá nhân hay tổ chức nào.