Giới thiệu về Web 3.0

Web 3.0. Hãy cùng tưởng tượng có một loại Internet mới, nó không chỉ diễn giải chính xác những gì người dùng nhập vào mà còn thực sự hiểu được mọi thứ người dùng muốn truyền tải dù là thông qua văn bản, giọng nói hay các phương tiện khác. Nơi này sẽ là nơi mà tất cả nội dung người dùng sử dụng đều phù hợp và không có một loại trừ nào. Hiện nay, giai đoạn phát triển mới này đang được xây dựng và phát triển, và nền tảng tiên phong là Web 3.0.

Hiện nay đã có một số ứng dụng Web 3.0 đã được đưa vào thực tế và tồn tại trong một khoảng thời gian khá dài. Tuy vậy, cho đến khi nền tảng 3.0 mới này được triển khai hoàn toàn vào cơ sở hạ tầng web thì vẫn chưa biết được các nguồn lực tiềm năng của các ứng dụng đó sẽ như thế nào.

Web 3.0 là gì?

Web 3.0 được định nghĩa là thế hệ thứ ba sắp tới đây của Internet. Nơi đây, các trang web cũng như các ứng dụng sẽ có thể áp dụng xử lý thông tin theo một cách thông minh như con người dựa vào các công nghệ tiên tiến như Machine Learning (ML), hay Big Data.

Ban đầu, Web 3.0 được Tim Berner-Lee (Nhà phát minh World Wide Web- www) gọi là Web ngữ nghĩa và nhắm đến mục đích trở thành một mạng Internet tự chủ, thông minh và cởi mở.

Định nghĩa về Web 3.0 có thể được mở rộng hơn, dữ liệu sẽ được kết nối với nhau một cách phi tập trung, đây sẽ là bước tiến vượt bậc của thế hệ 3.0 này so với các thế hệ Internet trước (Web 2.0, Web 1.0). Hơn nữa, người dùng và máy móc có thể tương tác với dữ liệu, nhưng để thực hiện điều này, các chương trình cần hiểu được thông tin về cả mặt khái niệm cũng như ngữ cảnh. Và vì thế mà Web 3.0 chú trọng đến hai nền tảng chính là Web ngữ nghĩa và trí tuệ nhân tạo (AI).

Web 3.0 Cryptocurrency và Blockchain

Web 3.0 sẽ hoạt động thông qua các giao thức phân cấp, các khối blockchain và cryptocurrency, mối quan hệ cộng sinh giữa ba công nghệ và các lĩnh vực khác nhau này hẳn sẽ trở thành một sự hội tụ mạnh mẽ.

Chúng sẽ có thể tương tác, tích hợp liền mạch hay tự động thông qua các hợp đồng thông minh cũng như được sử dụng để cung cấp năng lượng cho bất kỳ thứ gì thậm chí các giao dịch vi mô ở Phi Châu, lưu trữ và chia sẻ dữ liệu P2P, chống kiểm duyệt từ các ứng dụng như Filecoin, thay đổi hoàn toàn mọi hành vi và hoạt động kinh doanh của một công ty. Các giao thức DeFi hiện nay chỉ là một phần nổi của tảng băng chìm.

Công nghệ Web 3.0

Sự phát triển của công nghệ Web 3.0 

Web 3.0 được xây dựng và phát triển dựa trên các công cụ web thế hệ cũ cùng sự kết hợp với những công nghệ tiên tiến như AI và cả Blockchain, kết nối người dùng và việc sử dụng Internet. Internet 3.0 hẳn sẽ là bản nâng cấp độc đáo của các tiền thân Web 1.0 và 2.0.

Web 1.0 (1989-2005)

Web Tĩnh hay Web 1.0 là mạng Internet được ra mắt đầu tiên và đáng tin cậy nhất trong những năm 1990, tuy còn nhiều hạn chế về mặt cung cấp quyền truy cập vào thông tin và không có sự tương tác của người dùng.

Web 1.0 này không có các thuật toán nhằm sàng lọc các trang mạng dẫn đến việc khó tìm các thông tin liên quan cho người dùng. Web này giống như đường cao tốc một chiều nhỏ hẹp, nơi đây, việc tạo nội dung chỉ được thực hiện bởi một số ít người được chọn và thông tin được cung cấp chủ yếu đến từ các thư mục. 

Web 2.0 (2005-nay)

Mạng xã hội hay Web 2.0 đã cung cấp cho Internet một làn gió mới giúp nó có thể tương tác nhiều hơn nhờ vào những tiến bộ trong công nghệ Web như Javascript, HTML5, CSS3,… Điều này cho phép các công ty khởi nghiệp xây dựng các nền tảng web tương tác trực tiếp như Facebook, Youtube, Wikipedia và nhiều hơn vậy nữa.

Web 2.0 đã mở đường cho cả mạng xã hội và những người dùng sản xuất nội dung, tạo sự phát triển mạnh mẽ vì dữ liệu hiện nay có thể được phân phối và chia sẻ giữa các nền tảng khác nhau một cách dễ dàng.

Web 3.0 (Đang trong quá trình xây dựng và phát triển)

Với mong đợi Web 3.0 sẽ là giai đoạn tiếp theo của quá trình phát triển Web, nó sẽ làm cho Internet trở nên thông minh hơn cũng như có thể xử lý thông tin với một trí thông minh tương tự con người nhờ vào các hệ thống AI có thể chạy các chương trình để hỗ trợ người dùng.

Nhà phát triển Web Tim Berners-Lee đã nói về Semantic Web như là một giao diện tự động với hệ thống, với con người và cả thiết bị gia dụng. Quá trình tạo nội dung và ra quyết định của công nghệ này cũng sẽ có sự góp phần của cả con người và máy móc nữa, điều này cho phép tạo cũng như phân phối nội dung phù hợp nhất đến với người dùng Internet.

Các tính năng chính của Web 3.0

Sự phổ biến

Ở đây, sự phổ biến có nghĩa là có khả năng sử dụng khắp mọi nơi, cùng một lúc. Người dùng có thể truy cập Internet bất kỳ nơi nào, một số thiết bị thông minh mới từ công nghệ IoT (Internet of Things) sẽ giúp người dùng không còn tập trung vào máy tính và điện thoại di động như hiện nay nữa.

Web ngữ nghĩa

Những câu từ mặc dù có cú pháp và các từ ngữ khác nhau nhưng ngữ nghĩa của chúng lại có nhiều điểm tương đồng, vì ngữ nghĩa chỉ liên quan đến ý nghĩa hay cảm xúc của nội dung. Việc áp dụng ngữ nghĩa vào Web sẽ cho phép máy móc có thể giải mã ý nghĩa và cảm xúc bằng cách phân tích những dữ liệu thu thập được. Bởi vậy, người dùng Internet sẽ có trải nghiệm tốt hơn nhờ vào kết nối dữ liệu nâng cao này.

Trí tuệ nhân tạo

Tuy Web 2.0 đã ứng dụng tính năng này nhưng nó vẫn còn phụ thuộc nhiều vào con người. Bởi thế, các hành vi không trung thực cũng vẫn còn xảy ra khá nhiều. Một số nền tảng trực tuyến đã thuê một nhóm người lớn để đánh giá tích cực cho các sản phẩm của họ nhằm nâng cao giá trị sản phẩm dù chúng không thực sự như vậy. AI ra đời nhằm tìm cách phân biệt hàng thật và hàng giả đồng thời cung cấp dữ liệu đáng tin cậy cho người dùng.

Hệ thống AI của Google đã xóa gần 100.000 đánh giá tiêu cực về ứng dụng Robinhood khi phát hiện ra việc thao túng của một vài tổ chức nhằm phản đối và đánh giá thấp ứng dụng này. Hẳn AI đã và đang hoạt động, mong rằng nó sẽ sớm hoàn thiện và tích hợp cùng Internet 3.0 nhằm cho phép các Blog hay nền tảng trực tuyến sàng lọc dữ liệu một cách kỹ càng. Khi đó, người dùng sẽ được cung cấp dữ liệu tốt nhất mà không hề thiên vị hay không trung thực.

Web Không Gian và đồ họa 3D

Người ta còn gọi Web 3.0 là Web Không Gian vì nó nhắm đến mục đích làm mờ đi ranh giới giữa vật lý và kỹ thuật số thông qua cuộc cách mạng công nghệ đồ họa, và đưa chúng vào thế giới ảo 3D tập trung rõ ràng.

Đồ họa 3D mang đến một trải nghiệm mới mẻ không chỉ trong các trò chơi mà còn cả các lĩnh vực khác như y học, bất động sản hay thương mại điện tử.

Ứng dụng Web 3.0

Ứng dụng Web 3.0 phổ biến khả là năng tiếp nhận thông tin quy mô lớn và biến chúng thành kiến thức thực tế hữu ích cho người dùng. Các ứng dụng này vẫn đang ở giai đoạn xây dựng và cần có nhiều cải tiến mới để có thể đưa vào hoạt động.

Một số công ty lớn đang xây dựng các sản phẩm ứng dụng cũng như chuyển đổi sang Web 3.0 như Amazon, Apple và Google. Ứng dụng khá quen thuộc với người dùng là Siri và Wolfram Alpha là hai ví dụ điển hình về Web 3.0.

Siri

Trợ lý ảo AI điều khiển bằng giọng nói của Apple đã được cập nhật liên tục và trở nên thông minh hơn cũng như mở rộng thêm những khả năng thực tế so với lần đầu tiên ra mắt. Siri nhận diện giọng nói, cùng với AI có thể thực hiện nhiều hơn những tác vụ phức tạp và được cá nhân hóa.

Giờ đây, Siri và các trợ lý ảo AI khác như Alexa của Amazon, Bixby của Samsung cũng có thể thực hiện các yêu cầu từ người dùng thông qua giọng nói.

Wolfram Alpha

Đây là một công cụ kiến thức tính toán, nó trả lời trực tiếp các câu hỏi bằng cách tính toán chứ không phải cung cấp cho người dùng một danh sách các trang web liên quan như các công cụ tìm kiếm. Ứng dụng này sẽ trả lời cho người dùng một cách chi tiết hơn về những gì họ đang muốn tìm hiểu, các thông tin đưa ra sẽ không đại trà nhưng là những thông tin chi tiết.

Tổng kết

Internet mới sẽ cung cấp những trải nghiệm duyệt Web cá nhân hơn, trợ lý ảo tìm kiếm thông minh hơn và các lợi ích khác được xây dựng một cách phi tập trung sẽ cùng nhau thiết lập một Web công bằng hơn. Việc trao quyền cho người dùng trở thành chủ quyền đối với các dữ liệu của họ và gom góp thành một tổng thể phong phú cũng như các cải tiến có sẵn sẽ là tiến trình phù hợp với Web 3.0.

Cùng mong đợi những thay đổi kỳ diệu đến từ Web 3.0 trong tương lai. Khi ấy, hầu hết các máy móc thông thường ngoại tuyến cũng sẽ trở thành một phần của nền kinh tế IoT, được kết hợp thành một mạng lưới và tương tác với các máy chủ tự trị cũng như các ứng dụng phi tập trung DApps.